KINEZYTERAPIA

Metoda NDT-Bobath

Główne zasady usprawniania według koncepcji NDT-Bobath obejmują wpływanie na napięcie mięśni poprzez obniżanie napięcia wzmożonego i podwyższanie obniżonego, co jest możliwe dzięki zastosowaniu odpowiednich technik postępowania , hamowanie nieprawidłowych odruchów oraz wyzwalanie ruchów w formie najbardziej jak to jest tylko możliwe zbliżonej do prawidłowych, co zostaje osiągnięte poprzez wspomaganie i prowadzenie ruchu z punktów kontroli ruchu, którymi są: głowa,obręcz barkowa , obręcz miedniczna i inne części ciała, oraz wykorzystywanie i utrwalanie zdobytych umiejętności ruchowych w codziennych czynnościach.

Terapeuta ćwiczy całe ciało dziecka, a nie porusza wybranymi kończynami. Dzięki temu dostarcza odpowiednich doznań czuciowych i ruchowych, a dziecko jest dynamicznie aktywizowane. Pomoc przy wykonywaniu ruchu powinna być taka, aby zapewniała maksymalny i aktywny udział dziecka, a jednocześnie nie wywoływała nieprawidłowych odpowiedzi wynikających ze zbyt dużego wysiłku czy stresu.

Każdy ruch jest odpowiednio przygotowywany i połączony z przemieszczaniem ciężaru ciała i środka ciężkości. Rodzaj, tempo i rytm ćwiczeń dobiera się indywidualnie.

Metoda Vojty

Terapia Vojty oparta jest na fazach rozwoju lokomocji i torowaniu- tworzeniu nowej drogi neurologicznej odpowiedzialnej za ruch.

Podstawowymi odruchami wykorzystywanymi w terapii metodą Vojty jest odruch pełzania naprzemiennego i odruch obrotu wokół własnego ciała. Wyzwalanie odruchu pełzania i obrotu według prawidłowego wzorca uzyskuje się za pomocą :

Pozycji ułożeniowej, czyli pozycji wyjściowej, która wprowadza w stan aktywacji i niestabilnego ułożenia;

Punktów stymulacyjnych, które znajdują się na wyznaczonych mięśniach i okolicach okołokostnych. 

Stosuje się tutaj stymulację jednocześnie kilku punktów oraz oporowanie pozycji wyjściowej, czyli stawianie oporu przeciw prowokowanemu ruchowi dziecka. Stymulacja trwa od 1 do 5 minut.

Metoda najczęściej stosowana u nas u dzieci z asymetrią ułożeniową , przepukliną oponowo rdzeniową , uszkodzeniem splotu barkowego , globalnym opóźnieniem rozwoju ruchowego u małych niemowląt itp.

Metoda PNF

Proprioceptywne nerwowo-mięśniowe torowanie ruchu, jest metodą fizjoterapeutyczną, dedykowaną przywracaniu utraconej funkcji. Polega na aplikowaniu specyficznego, ukierunkowanego oporu manualnego przez co oddziałuje się na narząd ruchu.

Opierając się na budowie anatomicznej człowieka PNF proponuje ruchy naturalne, przebiegające trójpłaszczyznowo, zbliżone do aktywności dnia codziennego.

PNF wiele uwagi poświęca kontroli motorycznej pacjenta, czyli interakcjom między stabilnością i mobilnością jego ciała, ze szczególnym uwzględnieniem pracy ekscentrycznej mięśni w warunkach grawitacji. Ze względu na szerokie możliwości oddziaływania koncepcja PNF przeznaczona jest dla pacjentów neurologicznych a także w ortopedii, pediatrii, chorobach nerwowo-mięśniowych, wadach postawy czy skoliozach.

Metoda Dobosiewicz

Metoda rehabilitacji stosowana w leczeniu skolioz.

Metoda Dobosiewicz ma na celu uruchomienie żeber po wklęsłej stronie skrzywienia i mobilizację poszczególnych segmentów ruchowych kręgosłupa, zahamowanie rotacji kręgów poprzez zwiększenie kifozy piersiowej, uzyskanie wyrównania się czynności bioelektrycznej mięśni strony wklęsłej i wypukłej w pozycji skorygowanej oraz utrwalenie uzyskanej korekcji w pozycji pionowej i podczas chodu. Według prof. Dobosiewicz czynnikami dominującymi w progresywnych skoliozach są rotacja i lordoza odcinka piersiowego i aby zahamować progresję należy skoncentrować się na tych deformacjach. Dlatego też w leczeniu skoliozy nie należy stosować ćwiczeń symetrycznych mięśni grzbietu. Ćwiczenia takie zwiększają lordozę lędźwiową, zmniejszając kifozę piersiową i w rezultacie następuje pogłębienie rotacji kręgów i powiększenie skrzywienia.

Terapia Integracji Sensorycznej – SI

Podstawę założeń opracowanej przez A. J. Ayres terapii stanowi zjawisko integracji czynności zmysłowych. Na proces ten składa się:odbiór bodźców za pomocą zmysłów ,segregowanie – eliminowanie dokonywane w obrębie układu nerwowego, a także rozpoznawanie i przypisywanie odpowiednich znaczeń bodźcom ,łączenie tych informacji z uprzednio odebranymi ,kojarzenie ich z posiadanymi doświadczeniami czuciowymi lub ruchowymi ,wytwarzanie odpowiednich reakcji adaptacyjnych na dane bodźce ,zapamiętanie tych sposobów reagowania w celu przyszłego wykorzystywania ich .

Przebieg procesu integracji zmysłów decydować będzie zarówno o jakości wykonywanych przez dziecko ruchów, rozwoju świadomości własnego ciała, jak i o sposobie postrzegania świata. Proces integracji sensoryczno – motorycznej nie zawsze przebiega prawidłowo.

W pracy z dziećmi możemy zaobserwować na poszczególnych etapach rozwoju różnego typu zaburzenia. Mogą one przybierać rozmaite formy, np. zaburzeń napięcia mięśniowego, nadaktywności ruchowej, obniżonej koncentracji uwagi, zaburzeń koordynacji wzrokowo – ruchowej, trudności w rozwoju mowy, zaburzeń zachowania , niezgrabność ruchową itp. Zasadniczym celem terapii jest wzbogacanie zdolności mózgu do dostrzegania bodźców płynących z otoczenia, do odczytywania i zapamiętywania ich, hamowanie, ograniczenie, eliminowanie drogą stymulacji negatywnych bodźców występujących przy nadwrażliwości zmysłów. Podstawową metodą pracy w tej terapii jest zabawa (toczenie się, pocieranie różnymi materiałami rączek, kołysanie się, kręcenie się itd.). Terapeuta nie jest skoncentrowany na efekcie terapii, lecz jej przebiegu. Terapeuta nie walczy z objawami, ale z ich przyczynami.

INNE ĆWICZENIA

Ćwiczenia oporowe zwiększające siłę mięśni z użyciem ciężarków ,ćwiczenia oporowe z użyciem taśm Thera Band – stosujemy u dzieci potrafiących samodzielnie wykonywać polecenia fizjoterapeuty.Ćwiczenia oporowe i wytrzymałościowe przy użyciu steppera i rowera rehabilitacyjnego i bieżni ruchomej.

PIONIZACJA- z użyciem bieżni ruchomej, pionizatorów i stołów pionizacyjnych oraz toru do nauki chodu .

Ćwiczenia ogólno usprawniające na sali rehabilitacyjnej oraz w ogrodzie z użyciem różnorodnego sprzętu rehabilitacyjno sportowego.

Masaż Shantala

Masaż Shantala jest masażem dla niemowląt, ale nie tylko; daje pozytywne rezultaty także zastosowany dla dzieci starszych. Masaż Shantala wykorzystuje technikę masażu niemowlęcia znaną w wielu kulturach, przekazywaną z pokolenia na pokolenie. Efektem masażu jest rozluźnienie mięśni dziecka. Masaż poprawia także relacje dziecka z rodzicem lub opiekunem. Po masażu dzieci są spokojniejsze, śpią lepiej, następuje wzmocnienie poczucia bezpieczeństwa i przynależności. Dzieciom pomaga to w rozwoju fizycznym, emocjonalnym i intelektualnym. Masaż jest szczególnie korzystny dla dzieci niespokojnych, rozdrażnionych, zanoszących się płaczem oraz dzieci przejawiających zaburzenia jelitowe. Ukojenie znajdą tu też maluchy które źle sypiają.

FIZYKOTERAPIA I HYDROTERAPIA

ELEKTROSTYMULACJA I TONOLIZA MIĘŚNI

POLE MAGNETYCZNE NISKIEJ CZĘSTOTLIWOŚCI

LASEROTERAPIA

LECZENIE ŚWIATŁEM IR

TERMOTERAPIA z użyciem termo żelów

PLASTROWANIE DYNAMICZNE – KINESIO TAPING

HYDROTERAPIA – WIRÓWKI KOŃCZYN GÓRNYCH I DOLNYCH , Wanna do hydroterapii całego ciała

METODY TERAPII LOGOPEDYCZNEJ

Ćwiczenia oddechowe 

Polegają na świadomym i dowolnym regulowaniu procesu oddychania. Wdech musi się odbywać zawsze przez nos, a wydech przez nos lub usta. Należy usilnie dążyć do uzyskania rozluźnienia mięśni klatki piersiowej w razie ich nadmiernego napięcia.

Ćwiczenia fonacyjne 

Mają na celu ustawianie prawidłowej emisji głosu, dziecko ma nauczyć się właściwego posługiwania się głosem. Prowadzenie ćwiczeń fonacyjnych pozwala na zlikwidowanie u dzieci głosów zbyt piskliwych, krzykliwych.

Ćwiczenia artykulacyjne 

Ich zadaniem jest doskonalenie poprawnej artykulacji głosek. Do wykonywania ćwiczeń artykulacyjnych można przystąpić dopiero wtedy, gdy dziecko jest do nich odpowiednio przygotowane.Właśnie temu służyły opisane wyżej ćwiczenia.

Ćwiczenia usprawniające narządy mowy 

Są to ćwiczenia, których celem jest podniesienie sprawności ruchomych narządów mowy.

Ćwiczenia słuchu fonematycznego

Słuch fonematyczny leży u podstawy rozumienia wypowiedzi ustnych, umożliwiając prawidłowy odbiór i różnicowanie dźwięków mowy, czyli prawidłową analizę i syntezę słuchową wyrazu (wypowiedzi). Analiza i synteza słuchowa stanowią mechanizm czytania i pisania, obejmują następujące umiejętności: wyodrębnianie zdań z potoku mowy, wyrazów w zdaniach, a także sylab i głosek w wyrazach – w wyniku analizy słuchowej wyrazu dziecko potrafi podzielić go na sylaby ,natomiast w wyniku syntezy potrafi scalić w układ słuchowy (wyraz) Odpowiednio wykształcony słuch fonematyczny umożliwia również prawidłową wymowę, wychwytywanie różnic między słowami podobnie brzmiącymi, ale mającymi inne znaczenie.

Ćwiczenia autokontroli słuchowej

Nagrywanie na taśmę wymowy dzieci, natępnie odtwarzanie, potwierdzanie przez dzieci wymowy prawidłowej lub nieprawidłowej, korygowanie błędów.

Odczytywanie mowy z ruchu ust

Metoda ta polega na odróżnianiu układu i ruchów ust. krtani i mięśni żuchwy występujących przy wymawianiu poszczególnych liter i słów za pomocą palców-zmysłu dotyku.

Metoda Echo

Sprowadza się do trzech ściśle zintegrowanych ze sobą rodzajów ćwiczeń (I, II, III), które muszą być codziennie przez kilka miesięcy systematycznie wykonywane. W ćwiczeniach tych najlepszą formą mówienia jest swobodna konwersacja, relacjonowanie zdarzeń, opowiadanie (na dowolny temat: obrazki, książki, film, prasa). Pacjent powinien raz dziennie przez 20 minut opowiadać, dyskutować itp. na dowolny temat przy pomocy echo-korektora mowy.

Metoda Makaton

Głównym założeniem tej metody jest umożliwienie – za pomocą wprowadzonych znaków – podstawowej komunikacji, a następnie o ile to możliwe, przejście do pełniejszego systemu komunikacji, jakim być może będzie mowa lub zrozumiały system gestów i/lub symboli. Fundament metody stanowi Słownictwo Podstawowe (450), obejmujące najważniejsze gesty i symbole . Metoda Makaton, oprócz gestów, posiłkuje się również elementami towarzyszącemu językowi dźwiękowemu i migowemu, takim jak wyraz twarzy, kontakt wzrokowy, postawa ciała czy zachowanie przestrzenne (kierunek, ruch, miejsce). Drugi rodzaj znaków to symbole, które stanowią graficzną reprezentację pojęć.

Piktogramy

Są systemem, który ma określoną formę graficzną, zasady konstrukcji znaków i zasady użycia. Piktogramy są systemem obrazkowo znakowym. Szczególną cechą wyróżniającą je spośród innych ilustracji figuratywnych jest konsekwencja stylistyczna białej figury na czarnym tle. Znaczenie każdego obrazka jest opisane słownie, pismem drukowanym w formie wyrazu znajdującego się nad wizerunkiem symbolu.

PCS (Picture Communication Symbols)

Jeden z graficznych systemów wykorzystywanych w komunkiacji wspomagającej i alternatywnej. System PCS zawiera 3000 symboli uporządkowanych w takie kategorie, jak: ludzie, czasowniki, symbole opisowe, jedzenie, czas wolny, rzeczowniki itd. Każdy symbol jest opatrzony napisem umieszczonym nad obrazkiem. Symbole przedstawiają pojedyncze słowa, często używane zwroty, zdania i zestawy zdań wykorzystywane w sytuacjach społecznych.

Metoda Castillo Moralesa (metoda ustno – twarzowej terapii)

Metoda ustno – twarzowej terapii regulacyjnej polega na stymulacji mięśni biorących udział w procesie mowy: mięśni oddechowych i klatki piersiowej, mięśni kontrolujących ustawianie głowy, mięśni twarzy i jamy ustnej. U noworodków i niemowląt nieprawidłowe napięcie tych mięśni prowadzi do trudności w domykaniu ust, uchwyceniu piersi, ssaniu, połykaniu, później w życiu.

Multimedialne oprogramowanie do diagnozy i terapi logopedycznej: Logopedia

Przeznaczona głównie do terapii logopedycznej dzieci z różnymi dysfunkcjami. Za pomocą programu ćwiczona jest percepcja wzrokowa i słuchowa, spostrzegawczość, pamięć, koordynację wzrokowo-słuchowo-ruchową, orientację przestrzenną i czasową. Pozwala na dostosowanie pracy do możliwości dziecka, nie narzuca tempa, nagradza za wykonane zadania. Zaangażowanie w wykonywanie atrakcyjnych ćwiczeń aktywizuje koordynację oko-ręka u dzieci, które mają trudności w kontrolowaniu wzrokiem wykonywanych czynności. Dzieki temu programowi można kształcić poczucie rytmu, słuch muzyczny, modulację i intonację głosu.

Gesty umowne

Są one naturalnym, bardzo łatwym sposobem porozumiewania się. Dopełniają naszą mowę, sprawiają, że jest bardziej emocjonalna i wyrazista, a niekiedy wręcz zastępują słowa. Gesty są spontaniczne, mimowolne i odruchowe, a najłatwiej to obserwować u dzieci.

Ćwiczenia rytmizujące

To rytmika łącząca muzykę z ruchem i ekspresją wokalną. Odtwarzanie rytmu stosuje się jako wstępny etap do ćwiczeń słuchowych. Przeważnie jest to odtwarzanie rytmu zgodnie z układem przestrzennym. Są to ćwiczenia rozwijające dyspozycje słuchowe, wykorzystujące w tym celu struktury rytmiczne. . Rytm można wyklaskać, wytupać, ale można również odtworzyć za pomocą rysowania znaków graficznych.

Metoda rytmicznego mówienia

Polega na mówieniu z narzuconym rytmem, który może być podawany przez wyklaskiwanie bądź przy użyciu metronomu.

Książka do komunikacji

Są to złączone karty z gestami lub znakami (symbolami) znanymi dziecku, czy to w oparciu o metodę Makatonu, Piktogramów czy PCS (jedna z metod stosowana musi być konsekwentnie). Karty książki, oprócz wizulanej informacji, dają dziecku i partnerom komunikacyjnym możliwość wspólnych rozmów oraz praktykowania poznanych już znaków.

Psychodrama

Jest to metoda wykorzystująca elementy teatru i dramy, polega na odgrywaniu roli przez pacjenta, której treścią są jego problemy czy przeżycia.

Gllottodydaktyka

Metoda nauki czytania i pisania przygotowująca dzieci do nauki czytania i pisania juz od trzeciego roku życia.

Metoda Jagody Cieszyńskiej

METODY TERAPII PSYCHOLOGICZNEJ

Metody relaksacyjno – koncentrujące

W celu zredukowania napięcia wywołanego przez stres stosowane są różne techniki relaksacyjne:

Relaksacja według E. Jacobsona – polega na napinaniu i rozluźnianiu kolejnych grup mięśni, tak, aby w czasie wysiłku zużycie energii było bardziej ekonomiczne. W naszej placówce stosowana jest technika relaksacji według E. Jacobsona w modyfikacji B. Kaji w wersji dla dzieci. Technika ta polega na wykonywaniu przez dzieci celowych ruchów wymagających przechodzenia od stanu napięcia do rozluźnienia mięśni w czasie zabawy, którą autorka nazywa „zabawą w silnego i słabego”. Trening autogenny J. H. Schultza- -polega na oddziaływaniu na własny organizm i psychikę poprzez stosowanie autosugestii. Dzięki stałemu powtarzaniu określonych sugestii słownych i ćwiczeniom dąży do stopniowego opanowania ciała i uzyskania stanu wewnętrznego spokoju i odprężenia.W naszej placówce stosowana jest metoda relaksacji oparta na treningu autogennym J. H. Schultza w modyfikacji A. Polender, dostosowana do możliwości rozwojowych małego dziecka. Jej treść przybiera formę bajki o zwierzętach, z którymi dzieci się najchętniej identyfikują i które naśladują. Wykorzystuję się tu więc mechanizm identyfikacji i dobrze rozwiniętej u dzieci podatności na sugestię.

Program M. Frostig i D. Horne

Program ten rozwija percepcję wzrokową w pięciu zakresach: koordynacja wzrokowo-ruchowa, spostrzeganie figury i tła, stałość spostrzegania, spostrzeganie położenia przedmiotów w przestrzeni, spostrzeganie stosunków przestrzennych. Zawiera także ćwiczenia rozwijające dużą i małą motorykę.

Na program „Wzory i Obrazki” składają się trzy zeszyty z ćwiczeniami dla dziecka ( poziom podstawowy, poziom średni, poziom wyższy) oraz trzy podręczniki, zawierające instrukcje do ćwiczeń znajdujących się w zeszytach. W naszej placówce stosowane są wszystkie trzy poziomy programu. Zeszyty do ćwiczeń stanowią zintegrowany wybór zadań angażujących.

Ćwiczenia grafomotoryczne wg H. Tymichovej

Proponowane ćwiczenia są przeznaczone dla dzieci w wieku 5-8 lat. Można je stosować w pracy z dziećmi prawo- i leworęcznymi, piszącymi bardzo wolno i niestarannie, z nieprawidłowym napięciem mięśniowym rąk, z nieprawidłowym uchwytem pęsetkowym, nielubiącymi rysować.Ćwiczenia grafomotoryczne wykonuje się w czterech pozycjach, które sprzyjają zmniejszeniu nadmiernego napięcia mięśniowego.

Zajęcia prowadzone są w obecności terapeuty, podczas zajęć dziecko wykonuje jeden rysunek kilkakrotnie i powtarza znany już wcześniej wzór. Ważna jest systematyczność pracy oraz kolejność wykonywania rysunków zgodna z zasadą stopniowania trudności.

Niedyrektywna Terapia Zabawowa

Zasadniczą cechą oddziaływań terapeutycznych, opartych na dowolnej zabawie dziecka, jest ich niedyrektywność. Zadaniem terapeuty jest obserwacja czynności wykonywanych przez dziecko, obdarzanie dziecka jedynie uwagą niewartościującą.

Szczegółowe zasady postępowania w tej metodzie to:

– „Ustanowienie porozumienia” – nawiązanie kontaktu z dzieckiem. Całkowita akceptacja dziecka. Wytworzenie atmosfery swobody. Terapeuta nie krępuje spontanicznej aktywności dziecka., Rozpoznawanie i odzwierciedlanie uczuć dziecka.Szacunek wobec dziecka. Terapeuta pozostawia mu swobodę wyboru zabaw, nie wykonuje też za dziecko żadnych czynności.

– Wprowadzanie ograniczeń. Granice swobody dziecka wyznaczone są przez: zasadę zapewnienia mu bezpieczeństwa, zasadę niedopuszczania do wyrządzenia krzywdy innym ludziom.

Stosowanie tych zasad pozwala na rozwijanie aktywności własnej dziecka. Niedyrektywna terapia zabawowa mobilizuje do samodzielnego podejmowania decyzji, pokonywania trudności, a tym samym sprawia, że rozwój emocjonalny dziecka przebiega harmonijnie.

Elementy terapii behawioralnej – Warunkowanie instrumentalne

Podstawowym celem stosowania tej metody jest likwidowanie niepożądanych zachowań (bez wnikania w ich przyczyny) oraz wyuczenie określonych zadań (dzieląc czynności na elementarne etapy). Środkiem do realizacji tego celu będzie stosowanie różnego typu wzmocnień

Warunkiem skuteczności tych oddziaływań jest: precyzja, systematyczność i konsekwencja w ich stosowaniu.

Zabawy fundamentalne

„Zabawy fundaMentalne” to program wspomagania rozwoju dzieci w wieku od 0 do 6 lat. Zabawy są adresowane do rodziców i opiekunów, którzy chcą współpracować z dzieckiem w celu osiągnięcia jego harmonijnego i wszechstronnego rozwoju.

Zabawy fundaMentalne to zbiór kilkudziesięciu zabaw, które wyostrzają i rozwijają wszystkie zmysły – dotyku, wzroku, słuchu, smaku i węchu – ponieważ wszystko, czego się uczymy, uczymy się poprzez nasze zmysły. Zabawy fundaMentalne angażują dziecko w samodzielne wykonywanie czynności, a następnie koncentrują się na przygotowaniu do nauki czytania, pisania i liczenia.

Terapia zabawą czyli usprawnianie psychoruchowe dziecka z zespołem mózgowego porażenia dziecięcego Joanny Baran

Terapia zabawą jest formą pracy wyrównawczej. Ma ona na celu usprawnienie funkcji percepcyjno-ruchowych i umysłowych w ramach zwiększania i ukierunkowywania aktywności zabawowej dziecka.

Elementy Programu Stymulacji Intelektualnej (PCTP)

Program ma na celu wspomaganie rozwoju intelektualnego poprzez specjalne zestawy ćwiczeń. Do ćwiczeń wykorzystuje się piękne pomoce dydaktyczne, które zachęcają dziecko do pracy. Program wspomaga rozwój; uwagi, pamięci, myślenia.

W programie wykorzystane są elementy wielu sprawdzonych metod edukacyjnych. Najważniejszym i przewodnim celem programu jest: stymulowanie rozwoju intelektualnego dzieci. Rozwój ten jest stymulowany poprzez częsty trening umysłu oraz zastosowanie atrakcyjnych pomocy dydaktycznych, które wzbudzają zainteresowanie dziecka.

Program TEACCH

Program TEACCH, to program wspomagający dla dzieci autystycznych.

Twórcami tego programu są amerykańscy naukowcy :E.Schopler, R.J.Reichler. Mówią oni, że dzieci autystyczne, już od początku życia, cierpią na niespecyficzne zaburzenia rozwojowe, co z kolei ma negatywny wpływ na pojmowanie, komunikowanie się, zachowanie. Zakładając, że najskuteczniejszą metodą terapii jest prowadzenie indywidualnego dla każdego dziecka programu, opracowali podstawy teoretyczne i ćwiczenia praktyczne.

Program usprawniający i wspomagający rozwój dziecka autystycznego dostosowuje się do sposobu jego nauczania, specyfiki środowiska w jakim dziecko żyje. Program zawiera zasady związane z życiem i bezpieczeństwem każdego człowieka w optymalnym, bezpiecznym środowisku.

Muzykoterapia

Obejmuje ona dwie grupy oddziaływań: muzykoterapię receptywną, polegającą na wykorzystaniu wpływu muzyki na psychofizyczny rozwój człowieka oraz muzykoterapię aktywną, łączącą dobierane bodźce dźwiękowe z aktywnością ruchową.

Muzyka uwrażliwia na odbiór bodźców z otoczenia, wpływa na rozwój świadomości własnego ciała, koncentracji uwagi, pamięć, wyobraźnię. Pobudza ciało w zakresie ruchów dowolnych. Kształtuje rozwój gracji ruchów, poczucie sprawstwa, umiejętność współdziałania w grupie. Może mieć także wpływ na kształtowanie się dyspozycji twórczych.

Muzyka jest jednym z niewerbalnych sposobów wyrażania siebie, daje możliwość odbioru miłych i przyjemnych doznań, może być źródłem odprężenia, pomaga przezwyciężać monotonię, nawiązywać kontakt z drugim człowiekiem. Te cechy czynią ją szczególnie atrakcyjną dla ludzi upośledzonych umysłowo. Jest to więc kolejna metoda, przy pomocy której można tworzyć sytuacje dostarczające sposobności do zaspokajania potrzeb psychicznych osób głębiej upośledzonych umysłowo.

Metoda ośrodków pracy

Poprzez całościowe nauczanie pozwala łączyć działania dydaktyczne i rewalidacyjne. Metoda ta polega na grupowaniu wokół jednego zagadnienia, dobrze znanego dziecku, innych zagadnień. Opiera się na zainteresowaniach dziecka, dostosowana jest do jego charakterystycznych potrzeb i skłonności, uwzględnia wszystkie właściwości psychiczne ucznia, a także wymagania zawarte w programie nauczania dla niższych klas szkoły podstawowej. Treści programowe dziecko powinno możliwie wszechstronnie poznać, a więc: obserwować, porównywać, wyciągać wnioski, wyodrębniać cechy, badać związki przyczynowe, następnie zebrać dostępne materiały o zagadnieniu rożnymi drogami i pod różnymi postaciami (konkretne obiekty, modele, narzędzia, wiadomości, obrazki, teksty i notatki z książek i czasopism), a w końcu skonkretyzować swoje przeżycia związane z opracowywanym zagadnieniem w wybranej formie ekspresji

METODY TERAPII EDUKACYJNEJ I REKREACJI

Metoda Ruchu Rozwijającego Weroniki Sherborne

„Każdy może mieć sukces” to dewiza twórczyni metody Ruchu Rozwijającego.

Zajęcia prowadzone tą metodą polegają na uczestnictwie w sesjach doświadczeń ruchowych nawiązujących do spontanicznych zabaw podejmowanych często przez małe dzieci; turlania się, baraszkowania, ślizgania się po podłodze. Zajęcia mogą przybierać formę indywidualnych spotkań terapeuty z dzieckiem, bądź zespołowych działań w grupie. Podstawowym środkiem terapii jest ruch. Może on pomagać dziecku w poznawaniu własnego ciała, rozwijaniu orientacji w przestrzeni, prowadzić do wytworzenia się bliskich związków z innymi osobami, kształtowaniu umiejętności współdziałania w grupie. Metoda Ruchu Rozwijającego, opracowana przez Weronikę Sherborne, wykorzystuje dotyk, ruch oraz wzajemne relacje fizyczne, emocjonalne oraz społeczne do rozszerzania świadomości samego siebie i pogłębiania kontaktu z innymi ludźmi. Ze względu na swoją naturalność i prostotę jest metodą uniwersalną.Wspomniana metoda pozwala pokonać wiele barier, ułatwić funkcjonowanie motoryczne i dać poczucie sprawności ruchowej. Ćwiczenia, które dobieramy umożliwiają dzieciom zaspokojenie potrzeby bezpieczeństwa, potrzeby wzrostu i rozwoju, potrzeby społeczne i poznawcze oraz tak ważną dla nich potrzebę ruchu. Ćwiczenia, do których zalicza się bieganie, łapanie, przewracanie, szamotanie na materacach pozwalają naszym dzieciom uświadomić sobie swoją nadmierną energię i siłę. Natomiast dorosły, który bawi się z nimi musi być nie tylko stanowczy ale jednocześnie mieć duże poczucie humoru i wyczucie gry, ruch jest bowiem zabawą, pozwalającą na przeżycie radości i umiejętność dzielenia jej

z innymi, co naszym zdaniem jest tak potrzebne w życiu.

Programy aktywności Knill’ów

Podstawowym celem metody jest rozbudzenie aktywności dziecka niepełnosprawnego, zachęcanie go do działania, przejawiania własnej inicjatywy. Działania terapeutyczne oparte są na tworzeniu okazji do doświadczania i nabywania podstawowych informacji o sobie, co następuje w toku wykonywania sekwencji ćwiczeń ruchowych. Specjalnie opracowanym przez twórców metody ćwiczeniom towarzyszy muzyka. Stanowi ona istotny element wszystkich programów, bowiem każde działanie zaczynają i kończą określone dźwięki. Ćwiczenia składające się na dany program aktywności następują po sobie według stałego schematu, co czyni zajęcia dla dziecka przewidywalnymi i bezpiecznymi.

Ćwiczenia z zastosowaniem Programów Knillów są lubianą przez dzieci formą ekspresji. Są sekwencją ruchów angażujących poszczególne części ciała w rytm muzyki. Dany ruch trwa chwilę, wkrótce potem zapowiadany jest kolejny, tak aby dziecko skojarzyło i rozpoznawało poszczególne sekwencje ruchowe. Po każdym programie jest odpoczynek odbywający się często przy spokojnej muzyce. To bardzo ważny moment, ponieważ uczy wychowanka relaksacji, głębokiego oddychania i wyciszenia się. Programy Knill’ów wykorzystywane są w pracy z osobami o różnym poziomie rozwoju intelektualnego i z różnymi rodzajami niepełnosprawności fizycznej. Warunki, w których ćwiczymy wzbudzają u partnera poczucie bezpieczeństwa, spokój, skupienie a jednocześnie zapewniają dobrą zabawę. Do prowadzonych ćwiczeń należy m.in. kołysanie, głaskanie, klaskanie, pocieranie dłoni, wymachiwanie rękami, leżenie na plecach, przewracanie się. Pobudzają one całą sferę sensomotoryczną dziecka, rozwijają jego procesy poznawcze, zachęcają do podejmowania wysiłku.

Stymulacja polisensoryczna wg pór roku „Poranny Krąg”

Zaburzenia w funkcjonowaniu analizatorów zakłócają, a często uniemożliwiają dzieciom nabywanie nowych doświadczeń i umiejętności. Rolą metody stymulacji polisensorycznej jest usprawnianie wszystkich zmysłów: czucia proprioceptywnego, dotyku, węchu, smaku, wzroku, słuchu, tak by umożliwić dzieciom zintegrowane, wielozmysłowe poznawanie świata.

Ćwiczenia stymulacyjne są proste, nawiązują do wczesnych dziecięcych czynności i doświadczeń poznawczych, zaś materiały stosowane podczas zajęć są łatwo dostępne.

„Poranny Krąg” to metoda stymulacji polisensorycznej. Celem zajęć jest dostarczanie dzieciom określonej ilości i jakości bodźców sensorycznych pobudzających zmysły do działania. Spotkanie w kręgu przynosi dziecku poczucie bezpieczeństwa, przyjemność i zadowolenie, stanowi okazję do spotkania terapeuty i dzieci jako równych sobie partnerów, sprzyja rozwojowi komunikacji oraz budowaniu relacji między osobami.

Wszystkie etapy zajęć wykonywane są w stałej, zawsze takiej samej kolejności, dzięki czemu dzieci uczą się identyfikować działania i przewidywać zdarzenia.

Zajęcia „porannego kręgu”, czyli stymulacji polisensorycznej według pór roku obejmują swym zasięgiem: wzrok, dotyk, słuch, węch i smak. Podstawą tworzenia programu jest świat przyrody, od którego jesteśmy uzależnieni i poddani jego rytmowi. Bodźce płynące wprost ze świata są inspiracją do pracy z dzieckiem. Dzieci biorące udział w powyższych zajęciach cały czas mają okazję do działania i dostrzegania własnych możliwości. Chętnie w nich uczestniczą mimo, iż na początku niepewnie czuły się w ciemności tylko przy zapalonej lampce. Powoli pokonują własne zahamowania i są coraz bardziej otwarte na kontakt

z drugim człowiekiem.

Elementy metody kinezjologii edukacyjnej P. Denissona

Ćwiczenia kinezjologii edukacyjnej służą kształtowaniu gotowości dziecka do uczenia się. Według twórcy metody „Ruch jest drzwiami do uczenia się”, dlatego stosowanie odpowiednich ćwiczeń ruchowych ma integrować funkcje mózgu i ułatwiać proces nabywania nowych umiejętności, tworzenia pojęć, rozwijać myślenie.

Typowymi dla metody są min: kilkakrotne w ciągu dnia picie wody mineralnej niegazowanej, wykonywanie ruchów naprzemiennych (z przekroczeniem linii środkowej ciała, np. dotykanie prawym łokciem lewego kolana i następnie lewym łokciem prawego kolana), kreślenie tzw.  – leniwych ósemek.Kinezjologia edukacyjna polega na wykonywaniu ćwiczeń fizycznych dobranych w taki sposób aby aktywizowały do pracy obie półkule mózgowe. Każda półkula mózgowa rozwija i przetwarza informacje w specyficzny dla niej sposób. Używanie obu półkul mózgowych jest konieczne, by we wszystkim co robimy, być maksymalnie wydajnym i doskonałym. Ćwiczenia, które wykonujemy z dziećmi działają na obie strony ciała w równy sposób i angażują skoordynowane ruchy obojga oczu, uszu, rąk i stóp, a także mięśnie brzucha i pleców.

Metoda malowania 10 palcami

W tej metodzie wykorzystujemy naturalną skłonność dzieci do bawienia się w substancjach o konsystencji błota. Podczas terapii tą metodą dziecko jest dokładnie instruowane co ma robić, otrzymuje duży arkusz papieru i farby rozrobione w dużych talerzach, zadaniem uczestnika jest namalowanie jakiegoś obrazka. Czasem jest to praca zbiorowa w kilkuosobowej grupie. Malowanie odbywa się dłońmi i palcami. Metoda ta uwalnia dziecko od zahamowań, pokonuje lęk, wzmacnia wiarę w jego możliwości, pobudza do ekspresji. Spełnia funkcje diagnostyczne. Traktowana jest jako technika projekcyjna. Bierze się tu pod uwagę stosunek dziecka do tworzywa, czas wykonywanego zadania, element ekspresji ruchowej oraz zachowanie wobec kolorów. Te obserwacje diagnostyczne stanowią pomoc i wskazówkę do pracy terapeutyczno-wychowawczej.

Pedagogika zabawy wg Klanzy

Zabawa jest dominującą formą aktywności każdego dziecka, zajęciem przez dzieci lubianym, atrakcyjnym i przyjemnym. W celu wspomagania rozwoju emocjonalnego i społecznego dziecka, wzbogacania doświadczeń, rozwijania nowych umiejętności stosuje się metody pedagogiki zabawy w formie:

zabaw stymulacyjnych z użyciem chusty animacyjnej, pląsów, korowodów, tańców integrujących grupę, zabaw ruchowych,

zajęć ze słowem i piosenką.

Zajęcia prowadzone w oparciu o tę metodę stanowią dla dziecka okazję do radości oraz przyjemnego spędzania czasu. Pedagogika zabawy prezentuje duży wachlarz propozycji, którymi ożywiamy i urozmaicamy tradycyjne nauczanie i wychowanie.

Zajęcia z pedagogiki zabawy, które prowadzimy to zorganizowane działanie, podporządkowane określonemu celowi (terapeutycznemu, edukacyjnemu, wychowawczemu), wykorzystujące różne metody, z przełożeniem ich na takie sytuacje, w których każde dziecko może bez lęku rozwijać swoje najlepsze strony. Wskazując na potrzebę tworzenia klimatu bezpieczeństwa i zaufania w grupie, zachęcamy wychowanków do nawiązywania nowych, lepszych kontaktów z innymi ludźmi.

Tyflopedagogika

Dział pedagogiki specjalnej zajmujący się wychowaniem, edukacją, terapią i rehabilitacją osób niewidomych niedowidzących. Pracujemy nad kompensacją, która ma zastąpić w możliwie największej mierze utrudnione drogi kontaktu wzrokowego ze światem zewnętrznym (przyrodniczym i społecznym),z poznawaniem go , przeżywaniem, i przystosowaniem się do życia w warunkach, jakie stwarza kalectwo i jakie narzuca świat zewnętrzny. Korygujemy niesprawne czy nieprawidłowe działanie analizatora wzrokowego, co w odniesieniu do ociemniałych może mieć zastosowanie przy zachowaniu przez nich resztek wzroku. Ćwiczymy też czynności zmysłów nie uszkodzonych, cennych dla procesu kompensacji. Usprawniamy czynności, np. ćwiczenie orientacji przestrzennej i życiowej niewidomych.

Zajęcia na Sali Doświadczania Świata

Zasadniczym celem stosowania Sal Doświadczania Świata w procesie rewalidacji osób upośledzonych umysłowo jest pobudzanie zmysłów, oddziaływanie na nie przy pomocy odpowiednio dobranych bodźców. A poprzez to wyzwolenie aktywności własnej osoby poddanej terapii oraz ułatwienie kontaktu z opiekunem. To pobudzanie dotyczy wybranego zmysłu. Oddziałuje się nań podając osobie upośledzonej ściśle uporządkowane proste bodźce, np. dźwięki, barwne plamy w specjalnie do tego celu przygotowanym miejscu. Pozostawia się jej jednak swobodę co do wyboru tych bodźców, jak i czasu koncentrowania się na nich. Bodźce te są dobrane w taki sposób, by nie tylko stymulowały ludzkie zmysły, ale i umożliwiały miły odpoczynek połączony z biernym ich odbiorem. Tworzy tym samym łatwiejsze do zrozumienia dla osoby upośledzonej umysłowo środowisko.

Metoda Dobrego Startu

Metodę tę wykorzystuje się głównie w celu przygotowania dzieci do nauki pisania i czytania. Zajęcia mogą być prowadzone z grupą dzieci lub w formie zajęć indywidualnych. Założeniem metody Dobrego Startu jest jednoczesne rozwijanie mowy, funkcji wzrokowych, słuchowych, dotykowych, motorycznych oraz współdziałanie między tymi funkcjami (tzw. integracja percepcyjno- motoryczna).

W swojej pracy często stosujemy powyższą metodę, która ma na celu aktywizowanie rozwoju funkcji psychomotorycznych oraz korygowanie zaburzeń rozwoju dzieci. Zawiera ona syntezę elementów wzrokowych, słuchowych i ruchowych, kształcąc jednocześnie kilka analizatorów (im większy wskaźnik koordynacji tym szybsza nauka pisania i czytania).

Terapia Integracji Sensorycznej

Opisano w dziale Rehabilitacja

TERAPIA ZAJĘCIOWA

Terapia zajęciowa jest formą terapii aktywizującej, która ma na celu wspomaganie rozwoju psychosomatycznego dziecka. 

W ramach realizacji programu zajęć grupowych i indywidualnych, opierajacych się o terapię zajęciową stosujemy szereg form metodycznego oddziaływania.

Prowadzone zajęcia terapeutyczne integrują gry i zabawy interakcyjne, zajęcia manualno – plastyczne, techniki parateatralne, terapię zabawową, zabawy muzyczne, zabawy rozwijające (tzw. terapia kreatywna), . W ramach tych zajęć niezwykle ważne są metody rozwijające i usprawniające u dzieci samoobsługę np. ubieranie , sporządzanie i spożywanie posiłków, dbanie o otaczające środowisko np. sprzątanie , załatwianie własnych potrzeb fizjologicznych „toaleta , higiena własna”. Organizujemy również zajęcia tematyczne w formie zabaw lub prostych zajęć z zakresu ogrodnictwa , dbania o rośliny i zwierzątka , zajęcia kulinarne itp.

Celem zajęć jest wspieranie i stymulowanie rozwoju poznawczego i motorycznego dzieci, kształtowanie właściwych interakcji miedzyosobowych, kształtowanie postaw otwartości i samoakceptacji, przygotowanie do właściowego funkcjonowania w społeczeństwie. 

INNE METODY STOSOWANE W REHABILITACJI , PSYCHOLOGII i EDUKACJI w naszej placówce

Biofeedback, biologiczne sprzężenie zwrotne

Biofeedback, biologiczne sprzężenie zwrotne – dostarczanie człowiekowi informacji zwrotnej („feedback”) o zmianach jego stanu fizjologicznego. Zmiany fizjologiczne organizmu monitorowane są przez odpowiednie urządzenie, np. pomiarowy system komputerowy.

Jest to metoda terapii, polegająca na podawaniu pacjentowi sygnałów zwrotnych o zmianach stanu fizjologicznego jego organizmu, dzięki czemu może on nauczyć się świadomie modyfikować funkcje, które normalnie nie są kontrolowane świadomie, np. fale mózgowe, opór elektryczny skóry , napięcie mięśni itp.

Informacje przekazywane są za pomocą specjalnego oprogramowania komputerowego w formie:wizualnej i / lub akustycznej

Przewagą biofeedbacku jest to, że jest to metoda całkowicie bezpieczna, bez skutków ubocznych. Motorem skuteczności terapii jest silna wola i motywacja pacjenta.W trakcie terapii konieczny jest kontakt z pacjentem.

Szczegółowy przebieg sesji biofeedback różni się w zależności od rodzaju biofedbacku.

Rodzaje biofeedbacku stosowane w placówce:

Biofeedback EEG (ElektroEncefaloGrafia) lub neurofeedback – wykorzystuje właściwość, że mózg ludzki w ramach swojej aktywności wytwarza różne zakresy fal elektromagnetycznych, charakterystycznych dla różnych rodzajów tej aktywności. Np. fale alfa w stanie relaksu w odprężenia, środkowe pasmo fal beta w stanie wytężonego wysiłku umysłowego, fale delta w stanie głębokiego, regenerującego snu. W niektórych dysfunkcjach mózgu występuje niedobór fal o pewnych częstotliwościach, co uniemożliwia pacjentowi wykonywanie pewnych czynności (np. dzieci z ADHD mają problem ze skupieniem się na wykonaniu konkretnego zadania lub kontrolowaniem emocji). Urządzenie do neurofeedbacku to elektroencefalograf z odpowiednim oprogramowaniem. Elektrody podłączane w różnych miejscach na skórze czaszki i uszach zbierają dane o występowaniu poszczególnych pasm fal, oprogramowanie zamienia te informacje w zrozumiały dla pacjenta obraz. Pacjent ma tak sterować aktywnością swojego mózgu, aby np. widziany na ekranie samochód wyścigowy przyśpieszył. Neurofeedback jest stosowany w terapii dzieci z ADHD (zespół nadpobudliwości psychoruchowej), u ludzi z zaburzeniami procesu uczenia się, po urazach czaszki, wspomaga leczenie padaczki. Jest również polecany osobom zdrowym dla poprawy koncentracji.

Biofeedback EMG (ElektroMioGrafia). Sesja biofeedbacku polega na tym, że urządzenie wychwytuje elektryczne sygnały w mięśniach które chcemy wzmocnić lub rozluźnić, a następnie przekłada je na formę zrozumiałą dla pacjenta dźwięk lub odpowiedź wizualną na ekranie monitora.

Biofeedback oddechowy – aparat do biofeedbacku składa się z czujnika rytmu i długości wydechów. Wyniki pokazywane są za pomocą krzywej audiowizualnej. Ma zastosowanie u pacjentów z padaczką i chorobami układu oddechowego (np. dychawicą) i układu krążenia.

Hipoterapia

Hipoterapię, neurofizjologiczną metodę usprawniania prowadzimy przy udziale konia w miesiącach wakacyjnych w sąsiadującej z naszą placówką stadninie. Stosujemy zasady neurofizjologii pracując w prawidłowych wzorcach postawy i ruchu co daje istotne efekty terapeutyczne: hamuje przetrwałe, prymitywne odruchy postawy, których obecność bardzo utrudnia usprawnianie, przywraca symetrię w pracy mięśni tułowia, a także kończyn, koryguje postawę, wymuszając ciągłe aktywne prostowanie się wzmacnia mięśnie grzbietu, brzucha, obręczy biodrowej, normalizuje napięcie mięśniowe, zapobiega przykurczom mięśniowym, poprawia równowagę i koordynację ruchową,stymuluje chód poprzez kodowanie w mózgu prawidłowego wzorca ruchu miednicy, stymuluje zmysł: dotyku, słuchu, wzroku, węchu, czucia głębokiego, kształtuje poczucie własnego ciała i orientacji przestrzennej (schemat ciała), rozwija osobowość, sferę emocjonalną i intelektualną, zwiększa poczucie własnej wartości oraz samodzielności itp.

Zooterapia

Przebywanie i kontakt ze zwierzętami domowymi w naturalnym środowisku na łonie natury jest naturalną ludzką potrzebą, szczególnie ważną i silnie zaznaczoną u dzieci. Obecność zwierząt stwarza niepowtarzalną atmosferę ułatwiającą komunikację i kontakt z dzieckiem. Obcowanie ze zwierzętami wzbogaca psychikę i osobowość dziecka, rozbudowuje jego świat wewnętrzny, rozwija percepcję dzięki doznaniom wzrokowym ( różnice w wyglądzie zwierząt – psy, koty, konie – i w ich zachowaniu), słuchowym (różne odgłosy zwierząt), dotykowym (różnice w fakturze sierści zwierząt). Obcowanie ze zwierzętami, obserwacja oraz możliwość opiekowania się nimi mobilizuje do działań uczących odpowiedzialności za kogoś kto wymaga naszej opieki. Terapia prowadzona w naturalnych warunkach pozwala wydobyć z dziecka zaskakująco duże pokłady możliwości funkcjonalnych z jednoczesnym wykorzystaniem prawidłowych wzorców postawy i ruchu w przypadku dzieci z deficytami neurologicznymi. Zajęcia prowadzimy w sąsiadującej z placówką zagrodzie (kozy , osioł, ptaki , owce, chomiki..) w miesiącach letnich. W ośrodku mamy również papugę „gadającą” Żako. 

Treści podstawy programowej nauczania w kl „0” , podstawówce i gimnazjum obejmują:

Zakres treści nauczania i wychowania w kształceniu uczniów z upośledzeniem umysłowym w stopniu umiarkowanym lub znacznym odpowiada indywidualnym potrzebom edukacyjnym i możliwościom psychofizycznym ucznia. Przy realizacji treści nauczania i wychowania należy wykorzystać możliwości, jakie stwarza środowisko społeczno-kulturowe ucznia oraz baza materialno-dydaktyczna szkoły. Zakres treści nauczania i wychowania ulega poszerzaniu w miarę nabywania przez uczniów wiadomości, umiejętności i sprawności.

Umiejętność samoobsługi:

kształtowanie sprawności niezbędnych w codziennym życiu, dotyczących ubierania się, jedzenia, higieny osobistej, czynności fizjologicznych, ochrony organizmu przed szkodliwymi czynnikami;

kształtowanie nawyków i postaw ogólnie akceptowanych w tym zakresie.

Dbałość o zdrowie:

przyjmowanie prawidłowej pozycji ciała, w szczególności podczas nauki;

utrwalanie podstawowych nawyków higienicznych i żywieniowych;

unikanie czynników szkodliwych dla zdrowia;

korzystanie z pomocy medycznej.

Umiejętność porozumiewania się z otoczeniem, w tym:

wykorzystywanie komunikatów poza werbalnych;

poznawanie wspierających lub alternatywnych metod komunikacji (w stosunku do uczniów napotykających trudności w słownym porozumiewaniu się);

doskonalenie słownictwa ucznia i umiejętności formułowania wypowiedzi;

doskonalenie wymowy.

Rozwijanie percepcji wzrokowej i spostrzegania:

podczas obserwacji rzeczywistości i na obrazkach;

przez manipulowanie przedmiotami i porządkowanie przedmiotów;

przez wyszukiwanie różnic i podobieństw oraz zauważanie zmian w otoczeniu.

Rozwijanie percepcji słuchowej przez:

ćwiczenia wrażliwości słuchowej;

ćwiczenia rytmiczne;

ćwiczenia słuchu fonematycznego;

analizę i syntezę słuchową.

Ćwiczenia pamięci, w szczególności dotykowej, ruchowej i słownej.

Nauka czytania i pisania z wykorzystaniem ćwiczeń:

usprawniania spostrzegania wzrokowego i słuchowego;

rozwijania orientacji przestrzennej;

rozwijania sprawności manualnej i umiejętności pisania ręcznego;

usprawniania koordynacji wzrokowo-ruchowej;

usprawniania innych obszarów zgodnie z potrzebami ucznia. Biorąc pod uwagę indywidualne uwarunkowania uczniów, którzy nie nabędą umiejętności pisania ręcznego, uczymy, w miarę możliwości, przygotować ich do posługiwania się komputerem.

Elementarne umiejętności matematyczne:

porównywanie;

odwzorowywanie;

porządkowanie zbiorów przedmiotów;

liczenie i posługiwanie się pieniędzmi;

mierzenie długości, objętości, ciężaru, czasu – z zastosowaniem prostych przyrządów pomiarowych.

Poznawanie najbliższego otoczenia:

szkoły;

urzędów i innych instytucji;

placówek kulturalnych;

sklepów, punktów usługowych.

Poznawanie najbliższego środowiska społeczno-kulturowego:

aktywne uczestniczenie w różnych formach życia społecznego i kulturalnego;

przygotowanie ucznia do pełnienia różnych ról społecznych (w tym roli dorosłej kobiety i dorosłego mężczyzny);

wdrażanie do kulturalnego, społecznie akceptowanego sposobu bycia.

Twórczość artystyczna:

kontakt z dziełami muzycznymi, plastycznymi, filmowymi i teatralnymi;

aktywność muzyczna, plastyczna i taneczna;

umiejętne stosowanie różnych środków artystycznego wyrazu;

rozwijanie specjalnych uzdolnień i zainteresowań kulturalnych.

Poznawanie przyrody:

zapoznawanie z różnymi środowiskami naturalnymi;

prowadzenie hodowli i upraw;

kształtowanie postaw proekologicznych w kontaktach z przyrodą.

Zajęcia ruchowe:

zabawy i gry ruchowe służące rozwijaniu sprawności psychofizycznej;

ćwiczenia gimnastyczne i korekcyjne niezbędne do rozwoju psychoruchowego;

udział w zawodach sportowych, turystyce i krajoznawstwie;

wykorzystywanie nabytych umiejętności ruchowych w życiu codziennym;

przygotowanie do aktywnego spędzania wolnego czasu.

Kształcenie techniczne:

poznawanie materiałów i produktów codziennego użytku, ich właściwości i zastosowań;

korzystanie z prostych narzędzi;

korzystanie z urządzeń socjalnych i technicznych powszechnego użytku, zgodnie z ich przeznaczeniem;

kształtowanie zachowań proekologicznych w trakcie posługiwania się narzędziami, korzystania z urządzeń socjalnych i technicznych.